Беларусь.  Чароўны  край  лясоў,  азёр  і  рэк,  дзе  жывуць  добрыя,  гасцінныя  людзі,  беражліва  захоўваюць  традыцыі  продкаў,  умеюць  і  любяць  працаваць.  65  гадоў  мірна  ўстае  сонца  над  нашай  шматпакутнай  зямлёй,  якая  неаднаразова  прымала  на  сябе  варожыя  ўдары,  станавілася  тэрыторыяй  жорсткіх,  кровапралітных  баёў.  Не  знойдзена  ў  Беларусі  ніводнй  сям’і,  якую  б  нр  зачапіла  сваім  чорным  крылом  вайна.  Звыш  20  мільёнаў  жыццяў – такой  вялікай  цаной  заплаціў  наш  народ  за  пераогу  ў  Айчыннай  вайне.  Беларусь  страціла  кожнага  трэцяга  жыхара.  Кожная  пядзя  зямлі  была  паліта  крывёю  салдат  і  афіцэраў,  партызан,  мірных  жыхароў.

65  гадоў  мінула,  але  дагэтуль нагадваюць  аб  сабе  болем  раны  той  страшнай  вайны,  якія  жывуць  у  сэрцах  ветэранаў  і  сведкаў  ваеннага  ліхалецця.  Нізкі  ім  паклон  за  наша  светлае  мірнае  будучае,  за  магчымасць  жыць  і  працаваць,  гадаваць  дзяцей  і  ўнукаў,  радавацца  кожнаму  новаму  дню.

7  гадзін раніцы.  Плошча  імя  30-годдзя  Перамогі.  Сюды  ідуць  і  ідуць  святочна  апранутыя  клічаўляне,  прадстаўнікі  арганізацый  і  ўстаноў  раёна,  ветэраны  Вялікай  Айчыннай  вайны. Пануе  святочны  настрой,  на  тварах  людзей  радасныя  ўсмешкі,  усе  віншуюць  адзін  аднаго  са  святам.

30  хвілін.  Да  мемарыяльнага  знакакага  гарнізона  ў  сакавіку  1942  года  і  аднаўлення  ў  раёне  Савецкай  улады  ў  тыле  ворага  ўскладаюцца  вянкі  і  кветкі.  Святочная  калона  накіроўваецца  на  мемарыяльны  комплекс  “Усакіна”,  адкрыццё  якога  адбылося  9  Мая  1985  года.

У  ліпені  1942  года  ў  лясах  паблізу  Усакіна  дыслацыраваліся  11  партызанскіх  атрадаў  колькасцю  звыш  2  тысяч  партызан  і  байцоў  самаабароны,  а  таксама  хаваліся  мірныя  жыхары.  Карнікі  блакіравалі  ўсе  выхады  з  лесу,  абстрэльвалі  артылерыяй  і  мінамётамі.  Са  жніўня  1942  года  з  дапамогай  мясцовага  насельніцтва  партызанскі  атрад  пад  камандаваннем  Беспаясава  і  Кудзінава  разграміў  карнікаў  і  выйшаў  з  акружэння,  з  баямі  выйшлі  і  іншыя  атрады  і  фарміраванні.

8.30.Мемарыяльны  комплекс  “Усакіна”.  Да  знака  ў  гонар  Магілёўскага  падпольнага  абкама  партыі,  які  з  красавіка  1943  года  дыслацыраваўся  і  дзейнічаў  на  тэрыторыі  Клічаўскай  партызанскай  зоны,  ускладаюць  кветкі  ад  удзячных  нашчадкаў.

Усакінскі  лес,  які  захоўвае  і  даносіць  да  нас  подых  Вялікай  Айчыннай  вайны,  водгукі  жорсткіх  баёў  нашых  землякоў  з  ворагам, сустрэў  нас  яркім  сонцам, гаючым  смалістым  водарам  і  шматгалоссем  птушыных  пераліваў.  Старшыня  раённага  выканаўчага  камітэта  Ф. В. Вашчыла  звярнуўся  да  прысутных  з  прамовай  і  павіншаваў  са  святам  Вялікай  Перамогі.

Настаяцель  Свята-Благавешчанскай  царквы  пратаіерэй  Сергій  адслужыў  малебен  ад  забітых  і  памершых  у  гады  вайны.  Тут,  у  брацкіх  магілах  мемарыяла,  знайшлі  спакой  больш  за  400  воінаў  і  партызан.  Іх імёны  на  чорных  плітах  гранітнай  сцяны  Памяці.

Да  брацкіх  магіл,  да  адлітай  з  бронзы  фігуры  салдата, да  Вечнага  агню  ўдзячныя  нашчадкі  пераможцаў  прыйшлі  пакланіцца  іх  памяці  і  ўсклалі  кветкі.  Сярод  іх  ветэраны.  Яны  не  могуць  стрымаць  слёзы,  бо  ім,  як  нікому,  вядомыя  ўсе  пакуты  і  жахі  мінулай  вайны,  а  тут  пакояцца  іх  баявыя  сябры,  знаёмыя,  родзічы.

У  гады  вайны  з  ворагам  змагаліся  прадстаўнікі  розных  нацыянальнасцей:  рускія,  украінцы,  латышы,  башкіры,  грузіны,  армяне  і  інш.  Многія  з  іх  загінулі  і  пахаваны  на  нашай  зямлі.  Нашчадкі  герояў  прыязджаюць  з  розных  куткоў  былога  Савецкага  Саюза,  каб  пакланіцца  іх  памяці  і  нашай  зямлі,  якая  дала  ім  апошні  прытулак.  Вось  і  сям’я  Куляшовых  у  Дзень  Перамогі  прыехала  ва  Усакіна  з  разані,  каб  разам  з  намі  аддаць  даніну  памяці  свайму  бацьку,  свёкру,  дзядулю,  які  загінуў  у  нашых  мясцінах.

Аўтобус  з  ветэранамі  Вялікай  Айчыннай  вайны,  кіраўнікамі  раёна  накіроўваюцца  да  брацкай  магілы,  размешчанай  на  месцы  спаленых  у  гады  вайны  разам  з  жыхарамі  вёсак  Вязень  і  Сялец.  Да  помнікаў  ускладаюцца  кветкі.

Курган  Бесмяротнасці…  Тут  адбыўся  мітынг,  на  якім  з  прывітальнымі  словамі  да  прысутных  звярнуліся  Ф. В. Вашчыла,  старшыня  райвыканкама,  М. І. Полюх,  ветэрана  Вялікай  Айчыннай  вайны,  А. У  Шакола,  раённы  ваенны  камісар,  Арцём  Курашоў, студэнт  каледжа,  Уладзіслава  Скрыпко,  вучаніца  6  класа  СШ  № 2.

Пад  гукі  рэквіема  да  кургана  бессмяротнасці  кіраўніцтва  раёна,  ветэраны  Вялікай  Айчыннай  вайны,  прадстаўнкіі  працоўных  калектываў,  моладзь  ускладаюць  гірлянды,  вянкі  і  кветкі.  Памяці  паўшых,  у  гонар  выжыўшых – салют.

У  святочным  канцэрце,  прысвечаным  юбілею  Перамогі,  прымалі  ўдзел  лепшыя  мастацкія  калектывы  раёна.

Дзень  Перамогі – асаблівае  свята  ў  нашым  календары.  Мы  ўсе  ад  малога  да  старога,  са  слязамі  на  вачах  успамінаем  той  незабыўны  вясенні  дзень  45-га  года,  які  прынёс  перамогу.  Асабліва  памятны  ён  для  нашых  дарагіх  ветэранаў.  На  жаль,  з  кожным  годам  іх  рады  становяцца  меншымі.  У  раёне  іх  усяго  80,  тых,  хто  прынёс  нам  Перамогу.  Дзякуй  вам,  дарагія  ветэраны,  за  ўсё,  што  вы  для  нас  зрабілі.  Мы  помнім.  Мы  цэнім.  Мы  ганарымся  вамі.

Алена  ГАНЧАРОВА

Ала  СУДНІК