У  вёсцы  Заполле  бабулю  Анастасію  Макараўну  Завалей  людзі  добра  ведаюць  і  паважаюць  за  партызанскае  мінулае.  Жыве  Анастасія  Макараўна  разам  з  дачкой  Нінай  Пятроўнай,  малажавай,  прыгожай  жанчынай.  Нягледзячы  на  ўзрост,  а  былой  партызанцы  ўжо  далёка  за  80,  мае  светлы  розум,  жвавая  і  гаваркая. Аднак  здароўе  ўжо  слабае.  Вось  і  нядаўна  нейкі  час  ляжала  ў  бальніцы  пад  наглядам  дактароў.  Вельмі  баляць  ногі  з  тае  самае  пары,  калі  яна  ў  складзе  партызанскага  атрада  ўдзельнічала  ў  спецаперацыі  ў  вёсцы  Казулічы.  Было  гэта  на  Тройцу.  Партызаны  назначылі  аперацыю  на  вечар,  немцы  ўжо  ўклаліся  спаць  і  таму,  калі  пачаліся  стрэлы,  многія  выскоквалі  з  ложкаў  і  ў  ісподняй  бялізне  выпрамеццю  беглі, куды  вочы  бачаць.  Добра  дасталося  ім  ад  партызан  у  той  вечар.  Насценька,  так  часцей  за  ўсё  называлі  яе  хлопцы-партызаны,  вярталася  ў  распалажэнне  атрада,  а  на  шляху  ёй  трапілася  траншэя.  Каб  пераадолець  яе,  давялося  прыгаць.  Перапрыгнуць  то  перапрыгнула,  ды  ногі  сур’ёзна  пашкодзіла.  Так  і  баляць  ужо  больш  за  60  гадоў.

Макараўна  ахвотна  і  нетаропка  распавядае  аб  падзеях  тых  страшных  дзён,  калі  часта  ўчынялася  страляніна,  узрываліся  міны,  снарады,  а  то  і  бомбы,  калі  наляталі  самалёты і  ўчынялі  аблавы і  блакады  варожыя  салдаты.

Успамінала  імёны  і  прозвішчы  родных  і  блізкіх  людзей,  нанава  перажывала  даўно  перажытыя,  але  не  забытыя  гады  ваеннага  ліхалецця.

Найбольш  ярка  ў  гэтых  успамінах  паўстаў  вобраз  яе  бацькі,  Макара  Ільінчыка, які  працаваў  старшынёй  калгаса,  а  калі  напалі  немцы,  запісаўся  ў  партызанскі  атрад.

Жыццё  не  балавала  Макараўну,  а  хутчэй  выпрабоўвала.  Яшчэ  перад  вайной  заўчасна  памерла  маці,  пакінуўшы  дзяцей.  Бацька  большасць  часу  праводзіў  на  рабоце, а  вяла  гаспадарку  і  даглядала  дзетак  17-гадовая  Анастасія.

Калі  скончылася  вайна,  выйшла  замуж  за  Пятра  Яўхімавіча  Завалея,  адчайнага,  шмат  разоў  параненага  партызана.  З  ім  нажылі  пяцера  дзяцей.  У  жывых  засталіся  Анатоль,  Валянціна,  Ніна  і  Таісія.  Не  доўга  пражыў  Пятро  Яўхімавіч,  памёр  маладым.  І  Макараўна  была  сваім  дзецям  за  тату  і  за  маму.  Добрымі  людзьмі  сталі  яе  дзеці,  яны  падаравалі  ёй  11  унукаў,  а  тыя  ўжо  10  праўнукаў.  Так  што  не  дарэмна  змагалася  Анастасія  Макараўна  з  праклятым  ворагам.  Яе  дзеці,  унукі  і  праўнукі,  ды  і  мы  ўсе  шчыра  ўдзячны  ёй  за  мір  і  спакой  на  зямлі.

А. СУДНІК